| |
|
 Van de acht stappen van het yoga pad hebben we inmiddels de eerste drie behandeld: yama, niyama en asana. We komen nu aan bij de vierde stap en dat is pranayama. Pranayama staat vooral bekend als ademhalingstechnieken. Maar pranayama gaat verder dan je adem.
‘Prana’ betekent ‘vitale kracht of ‘levensenergie’. ‘Yama’ betekent ontwikkelen, uitbreiden of ontplooien. Pranayama kun je dus zien als het ontwikkelen van deze vitale levensenergie. Wanneer de prana vrijelijk door lichaam en geest stroomt voel je je gezond en levendig. Wanneer prana is geblokkeerd dan voel je je al snel moe of ziek. Volgens Patanjali zijn bewuste ademhalingstechnieken een belangrijke manier om prana te stimuleren.
Je ademhaling is één van de duidelijkste indicaties voor hoe je je voelt. Als je ontspannen bent heeft je ademhaling een ander patroon en ritme dan wanneer je van streek bent. Denk maar eens aan spreekwoorden die over ademen gaan: ‘van schrik je adem inhouden’, ‘stikken van woede’, ‘een zucht van verlichting slaken’. Er hoeft maar iets in je toestand te veranderen of je ademhaling veranderd. Omgekeerd heeft de adem een sterke invloed op je lichamelijke en je geestelijke toestand.
De ademhaling is bij het beoefenen van yoga een belangrijk onderdeel. Je ademhaling is zowel een geestelijk als een lichamelijk proces. Met andere woorden: het vormt een verbinding tussen je lichaam en je geest. Je ademhaling is daarmee een prachtig gereedschap. Door bewust adem te halen beïnvloed je niet alleen heel direct je lichaam, maar ook je geest.
Patanjali schrijft in de yoga sutra’s het volgende over pranayama:
2.49 Als men zover is, is men toe aan het ‘aanspannen van de adem’, dat is het ingrijpen in de beweging van de inademing en de uitademing.
2.50 Dit is een proces van uitademen, inademen en adem vasthouden. Daarbij wordt de weg van de adem in het lichaam gevolgd en verder gelet op de duur en de regelmaat van de ademhaling. Men kan dit aanspannen van de adem lang of kort beoefenen.
2.51 Naast uitademen, inademen en adem inhouden is er een vierde vorm van ‘aanspannen van de adem’.
Bij Pranayama leer je bewust de inademing, de uitademing of het vasthouden van de adem te verlengen. Pranayama is subtiel en vereist lichaamsbewustzijn. Het is dan ook belangrijk dat je al enige yoga ervaring hebt en je lichaamsbewustzijn verder hebt ontwikkeld, voordat je aan bepaalde meer gevorderde ademhalingsoefeningen begint. Patanjali benoemt dit ook specifiek in de sutra: ‘als men zover is’.
Een goede oefening om mee te beginnen is het observeren van je ademhaling. Binnenkort zal ik een uitgeschreven oefening op de site plaatsen, zodat je hiermee thuis kunt oefenen.
|
|
|
|
